Нұрмағанова Н.Б.
6 АЙДАН БАСТАП БАЛАЛАРҒА ҚОСЫМША ТАМАҚТАНДЫРУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ МЕЙІРГЕРДІҢ РӨЛІ *
Аннотация:
қосымша тағамдарды қате енгізу - тері бөртпелерінің, ісінудің, асқазан-ішек жолдарының бұзылуының, асфиксияның, булимияның, анафилактикалық шоктың және жас балалардағы шайнау рефлексінің бұзылуының ең кең таралған себептерінің бірі болып табылады. Балаларға қосымша тағамдарды енгізудегі мәселелер мен қате тәсілдің себептерін анықтап, аналарды қосымша тамақтандыруға үйретуге бағытталған мейіргерлік процесіне өзгерістер еңгізу. Қосымша тағамдарды қалай дұрыс енгізу керектігін ата-аналарды қызықтыратын ең өзекті мәселелерінің бірі.Мұнда жетекші рөл мейіргер атқарады.Мейіргер мәселені анықтап, шешу жолын айқындайды
Ключевые слова:
қосымша тағам, мейіргер рөлі, бала, ата-ана
УДК 61
Нұрмағанова Н.Б.
4-курс студенті»Мейіргер ісінің қолданбалы бакалавры»,
КВМК «Көкшетау жоғары медициналық колледжі»
(Көкшетау Қазақстан)
6 АЙДАН БАСТАП БАЛАЛАРҒА
ҚОСЫМША ТАМАҚТАНДЫРУДЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ МЕЙІРГЕРДІҢ РӨЛІ
Аннотация: қосымша тағамдарды қате енгізу - тері бөртпелерінің, ісінудің, асқазан-ішек жолдарының бұзылуының, асфиксияның, булимияның, анафилактикалық шоктың және жас балалардағы шайнау рефлексінің бұзылуының ең кең таралған себептерінің бірі болып табылады. Балаларға қосымша тағамдарды енгізудегі мәселелер мен қате тәсілдің себептерін анықтап, аналарды қосымша тамақтандыруға үйретуге бағытталған мейіргерлік процесіне өзгерістер еңгізу.
Қосымша тағамдарды қалай дұрыс енгізу керектігін ата-аналарды қызықтыратын ең өзекті мәселелерінің бірі.Мұнда жетекші рөл мейіргер атқарады.Мейіргер мәселені анықтап, шешу жолын айқындайды.
Түйін сөздер: қосымша тағам, мейіргер рөлі, бала, ата-ана.
Кіріспе.
Ұрпақтан-ұрпаққа ата-аналар арасында балаларға уақытылы қосымша тамақтандыруды енгізу тақырыбы ашық күйінде қалып отыр. Қосымша тамақтанудың негізгі мақсаты-балаға қосымша қуат беру және баланы қалың тағамға үйрету. Оның асқазаны әлі кішкентай болғандықтан, калория мөлшері емшек сүтіне қарағанда төмен болғандықтан, бала энергия мен қоректік заттарды жоғалтады. Сондықтан қосымша тағамдарда энергия мен микроэлементтердің тығыздығы жоғары болуы керек. Тым сұйық ботқа, сорпа, шырындар және сол сияқтылар қосымша тағам ретінде тиімді болмайды.Қосымша тамақтану энергияның, ақуыздардың, майлардың, микроэлементтердің жетіспеушілігін жабу үшін қажет, ақуыздар мен майларды, көмірсуларды тамақтандыруға енгізу, баланың шайнау аппараты мен асқазан-ішек жолдарының одан әрі дамуы үшін қажет "ересек типтегі" тамақтануға көшу кезінде тығыз тамақ қабылдау. Қосымша тағамдарды енгізуді қашан бастау керек деген сұрақ әлі де ашық. Емшек сүтімен ауыратын баланы "ересек типтегі" тамақтануға біртіндеп ауыстыру кейде ас қорыту жүйесінің функционалды бұзылыстарымен (құсу, ішек коликасы, метеоризм, іш қату) жүреді.
Қосымша тағамдарды енгізу-баланың дәм әлеміне алғашқы қадамы. Бұл оның өміріндегі үлкен кезең, оның маңыздылығын асыра бағалау қиын. Ол үшін жаңа өнімдермен танысу тек тамақ пен дәмдік талғамға ғана емес, сонымен қатар ас қорыту жүйесінің жұмысына және жалпы денсаулыққа да байланысты. Барлығы бірқалыпты өтіп, қосымша тамақ өз функцияларын толығымен орындауы үшін қателіктер жібермеу керек.
Зерттеу мақсаты: Қосымша тамақтандыруды енгізудегі қателіктер таралуын азайту мақсатында аналарды оқыту процесіне мейіргерлік қатысуды жетілдіру.
Зерттеу міндеттері:
1.Дені сау және ауру балаларға қосымша тағамдарды енгізудің заманауи тәсілдерінің теориялық аспектілерін қарастыру,
Зерттеудің нәтижесі.
Ақмола облысы, Көкшетау қаласындағы «Қалалық емхана» ШЖҚ МҚК 2023 жыл, қазан-қараша.
Респонденттер саны - 90.
Жас контингенті - 18-45 жас.
Респонденттердің орташа жасы - 22-30 жас.
Қорытынды.
Жүргізілген зерттеу негізінде келесі қорытындыны жасауға болады:
6 айдан бастап балаларға қосымша тамақтандыруды ұйымдастырудағы мейіргердің рөлін зерттеу мақсатында Ақмола облысындағы Көкшетау қаласының «Қалалық емхана» ШЖҚ МҚК мекемесі алынды. Қосымша тамақтандыруға сәйкес аналардың білімі мен дағдыларын бағалау үшін сауалнама арқылы сұрастыру зерттеу әдісі қолданылды.
Сауалнама нәтижелері бойынша, аналардың көп бөлігі қосымша тағамдарды тым ерте, не тым кеш бастаған, бірінші тағам ретінде- алма, банан сияқты сахарозасы көп жемістерді қолданды, 23% тамақтың консистенциясын бақыламады. Мұндай қателіктер - өз артынан сөйлеу дамуының кешігуінен- асқазан- ішек жолдарының ауруларына дейін әкелуінің қаупі жоғары екені белгілі.
Аналардың қосымша тамақтандыру аймағындағы білімсіздігі- көп жағдайда мейіргерлердің кінәсі: ақпараттың, қосымша материалдардың жеткіліксіздігі, қарым-қатынас дағдыларының аздығы.
Педиатриядағы бүгінгі жағдайды жақсарту үшін – 2018 жылы құралған «Алғашқы медициналық-санитарлық көмек деңгейінде жүкті әйелдер мен жас балаларға патронаждық қызмет көрсетудің универсалды- прогрессивті моделі» әдістемесіне назар аудару керек.
Қосымша тамақтандыруды енгізудегі қателіктер таралуын азайту мақсатында аналарды оқыту процесіне мейіргерлік қатысуды жетілдіру шарасы ретінде «Қосымша тағамдарды дайындауға арналған кулинарлық рецепттер» атты нұсқаулық жасалынды.
ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ:
Номер журнала Вестник науки №12 (69) том 3
Ссылка для цитирования:
Нұрмағанова Н.Б. 6 АЙДАН БАСТАП БАЛАЛАРҒА ҚОСЫМША ТАМАҚТАНДЫРУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ МЕЙІРГЕРДІҢ РӨЛІ // Вестник науки №12 (69) том 3. С. 1379 - 1382. 2023 г. ISSN 2712-8849 // Электронный ресурс: https://www.вестник-науки.рф/article/11808 (дата обращения: 19.05.2024 г.)
Вестник науки СМИ ЭЛ № ФС 77 - 84401 © 2023. 16+